Prinsjesdag 2023: speerpunten voor HR

Vanwege de demissionaire status van het kabinet bevatten de Miljoennota en de Begroting SZW een beperkt aantal nieuwe maatregelen ten opzichte van de Voorjaarsnota.

Deze plannen zijn relevant voor HR:

Onbelaste reiskostenvergoeding omhoog

Met ingang van 1 januari 2024 wordt het maximumbedrag voor onbelaste reiskostenvergoeding verhoogd van € 0,21 naar € 0,23 per kilometer. Hiermee krijgen bedrijven de mogelijkheid om de reiskostenregeling verder te optimaliseren. De verhoging geldt voor alle zakelijke reizen, inclusief woon-werkverkeer.

Nog onvoldoende duidelijkheid over vereenvoudiging onbelast verstrekken ov-abonnementen

In de Voorjaarsnota 2023 kondigde de regering aan dat de huidige twee regelingen voor het onbelast verstrekken van ov-abonnementen door werkgevers worden vervangen door één vrijstelling. Hoe de vrijstelling eruit komt te zien, is nog niet helder. In het Belastingpakket 2024 wordt voorgesteld om een OV-kaart altijd gericht vrij te stellen, mits de werknemer die OV-kaart op enige wijze zakelijk gebruikt. Daarbij geldt dat het aan de werkgever is om aannemelijk te maken dat de werknemer de kaart zakelijk gebruikt; een registratie van zakelijk en privégebruik is daarbij niet noodzakelijk. Elk zakelijk gebruik, hoe gering ook, kwalificeert immers en maakt dat de OV-kaart onder de gerichte vrijstelling valt.

Vereenvoudiging verlofstelsel

Verlofregelingen zoals het geboorteverlof, het zorgverlof en het ouderschapsverlof hebben momenteel verschillende doelen, aanvraagtermijnen en opnameperioden. Sommige werkgevers en werknemers zien daardoor door de bomen het bos niet meer. Het (demissionaire) kabinet wil het verlofstelsel daarom vereenvoudigen en overzichtelijker maken.

Zo wil de regering onder meer de opnametermijnen van het (aanvullend) geboorteverlof, het betaald ouderschapsverlof en het adoptie- en pleegzorgverlof zoveel mogelijk gelijktrekken: tot twaalf maanden na de na de geboorte van het kind of opname van het kind in het gezin. In verband met de gezondheid en veiligheid van de moeder wordt opnametermijn voor het zwangerschaps- en bevallingsverlof niet aangepast.

Daarnaast wil het kabinet het aanvraagmoment voor de verschillende verlofuitkeringen gelijk maken. Deze momenten verschillen namelijk ook, wat voor verwarring zorgt bij werknemers en werkgevers.

Een andere situatie die onder de loep wordt genomen, is die waarin de werknemer wisselt van werkgever tijdens de verlofopname. In de praktijk ontstaan problemen, omdat er maar één aanvraag kan worden gedaan. De uitkering is dan gebaseerd op het salaris bij de oude werkgever en niet altijd passend voor de situatie bij de nieuwe werkgever.

Het kabinet wil ook de doelstellingen van de verlofregelingen voor kort en langdurig zorgverlof gelijktrekken en voor de meest ruime doelstelling kiezen. Dit zou meer flexibiliteit moeten bieden in het combineren van werk en zorgtaken.

Deze en andere mogelijkheden voor vereenvoudiging worden in 2024 verder uitgewerkt, waarbij ook het SER-advies over verlof, dat in het najaar van 2023 verschijnt, wordt betrokken.

STAP-budget afgeschaft, SLIM-subsidie meer budget

De scholingssubsidie STAP wordt per 2024 afgeschaft. Hierdoor valt een bedrag vrij van € 147 miljoen. Een groot gedeelte van het vrijgevallen bedrag, € 73,7 miljoen, wordt aangewend om scholingssubsidie SLIM te verhogen in 2024-2027. Het extra budget wordt ingezet voor individuele scholing.

Op 18 september ging het STAP-loket voor de één na laatste keer open. De beschikbare subsidie was binnen enkele uren alweer op. Op 1 november gaat het STAP-loket voor de laatste keer open.

WW-premie en overwerk

Op dit moment moeten werkgevers het hoge tarief voor de WW-premie betalen als blijkt dat een werknemer méér dan 30 procent overwerk heeft uitgevoerd ten opzichte van de uren in zijn contract. Daarbij geldt een uitzondering op deze regel voor werknemers die een contract hebben van meer dan 35 uren per week. Deze grens wordt verlaagd naar 30 uren per week.

IOW eenmaal verlengd voor vier jaar

Met de Seniorenkansenvisie zet de regering maatregelen in om de positie van senioren te verbeteren. Zij lopen meer kans om langdurig werkloos te worden. De visie bestaat uit drie thema’s waarlangs de arbeidsmarktpositie van ‘oudere werknemers’ met maatregelen verbeterd moet worden:

• Beeldvorming;

• Intensieve begeleiding en matching en scholing;

• Duurzame inzetbaarheid en Leven Lang Ontwikkelen.

De visie wordt de komende tijd verder uitgewerkt. In verband hiermee wordt de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) nog eenmaal voor vier jaar verlengd.

Toch geen compensatie transitievergoeding bij beëindiging vanwege ziekte werkgever

Kleine werkgevers (minder dan 25 werknemers) die de activiteiten van hun onderneming beëindigen vanwege pensionering of overlijden hebben, onder voorwaarden, recht op compensatie van de transitievergoeding. Eerder bestond de gedachte om ook te compenseren bij bedrijfsbeëindiging vanwege ziekte van de werkgever. Deze regeling treedt echter niet in werking, omdat is gebleken dat het niet mogelijk is tot een werkbaar sociaal-medisch kader te komen aan de hand waarvan ziekte van de werkgever kan worden beoordeeld.

Speciale status Oekraïners naar verwachting verlengd

Werkgevers kunnen een Oekraïense vluchteling in loondienst nemen, zonder dat daarvoor een tewerkstellingsvergunning hoeft te worden aangevraagd. Deze vrijstelling geldt tot 4 maart 2024. Aangezien het einde van het conflict voorlopig nog niet in zicht is, wordt naar alle waarschijnlijkheid de vrijstellingsmogelijkheid verlengd tot maart 2025.

Gratis kinderopvang pas vanaf 2027

De regering was van plan de kinderopvang vrijwel gratis te maken per 2025, maar in de Voorjaarsnota kwam naar voren dat dit plan is uitgesteld naar 2027 vanwege het personeelstekort in de sector en een tekort aan plekken. Dit wordt gecorrigeerd in de begroting van 2024.

Aanpak schijnzelfstandigheid

De wet tot instelling van een AOV voor zelfstandigen staat gepland om in te gaan in het eerste kwartaal van 2025. In het kader van de aanpak van schijnzelfstandigheid staat de Wet tot wijziging van de definitie van het begrip arbeidsrelatie ook voor die periode gepland, evenals de opheffing van het handhavingsmoratorium.

Behandeling wetsvoorstellen SZW gaat door

De behandeling van de wetsvoorstellen van het ministerie van SZW en van Financiën kunnen grotendeels doorgaan. Het gaat dan onder meer om de wetsvoorstellen:

• Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie

• Initiatiefwetsvoorstel Gelijke beloning van vrouwen en mannen

• Initiatiefwetsvoorstel aangaan van een gesprek tussen werkgever en werknemers over bereikbaarheid buiten werktijd

• Wet herziening bedrag ineens

• Invoering van een certificeringsplicht voor het ter beschikking stellen van arbeidskrachten

• Wet meer zekerheid flexwerkers

• Wetsvoorstel Hervorming van het concurrentiebeding