Loontransparantie verplicht voor werkgevers door nieuwe EU-richtlijn
Dinsdag 04 april 2023
Het Europees Parlement wil bedrijven meer transparantie in de lonen opleggen. Door loonverschillen inzichtelijk te maken, moet de loonkloof tussen mannen en vrouwen kleiner worden.De Wet Gelijke beloning is er duidelijk over: Werkgevers mogen geen onderscheid maken bij de beloning van mannen en vrouwen bij gelijk werk. In de praktijk is dat nog niet altijd het geval. In Europa bedraagt de loonkloof nog altijd bijna 13%; in Nederland is het verschil zelfs nog iets groter.
De loonkloof wordt langzaam kleiner, maar verdwijnt niet. De meeste HR professionals vinden het belangrijk dat de discussie rond het onderwerp levendig blijft. Veel van hen vindt zelfs dat Nederlandse bedrijven hun salarisdata verplicht zouden moeten publiceren, zoals dat bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk gebeurt.
Europese richtlijn
Zover is het nog niet, maar nieuwe Europese regels gaan wel die richting uit. Om de loonkloof te verkleinen, kwam de Europese Commissie in 2021 met een plan om bedrijven te verplichten tot meer loontransparantie. Met een grote meerderheid heeft het Europees Parlement op donderdag 30 maart jl. ingestemd met de EU-richtlijn inzake loontransparantie. Deze EU-richtlijn moet zorgen voor openheid over loon. En dat moet er weer aan bijdragen dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen in de EU wordt verkleind.De richtlijn houdt het volgende in:
Evalueren en rapporteren
De richtlijn dwingt grote organisaties (vanaf 100 werknemers) om hun beloningsbeleid te evalueren en om jaarlijks te rapporteren over loonverschillen.
Werkgevers met 100 werknemers of meer moeten informatie verstrekken over de loonkloof tussen vrouwelijke en mannelijke werknemers in hun organisatie. Zij moeten deze informatie delen met de bevoegde nationale autoriteit en met hun werknemers en de vertegenwoordigers van hun werknemers. Deze informatie moet jaarlijks of om de 3 jaar worden verstrekt, afhankelijk van de omvang van de onderneming.
Maatregelen bij afwijking 5% of meer tussen mannen en vrouwen
Als blijkt dat het gemiddelde loonniveau van vrouwelijke en mannelijke werknemers 5% of meer verschilt en de werkgever dit verschil niet met objectieve en genderneutrale criteria kan rechtvaardigen, dan moet de werkgever, in samenwerking met de vertegenwoordigers van de werknemers, de ondernemingsraad, een gezamenlijke beloningsevaluatie maken. Blijkt uit de beloningsevaluatie dat er sprake is van loondiscriminatie, dan moet de werkgever maatregelen nemen.
Weten wat je collega verdient
Werknemers krijgen bovendien recht op informatie over hun beloning ten opzichte van collega’s.
Om discriminatie te voorkomen moeten werkgevers ervoor zorgen dat hun werknemers op eenvoudige wijze de objectieve en genderneutrale criteria kunnen inzien die worden gebruikt om salarissen en eventuele salarisverhogingen te bepalen.
Werknemers moeten bovendien informatie kunnen opvragen over hun loonniveau en over de loonniveaus voor werknemers die hetzelfde of gelijkwaardig werk verrichten, uitgesplitst naar geslacht. Daarnaast moeten werkgevers aangeven welk loon of welke loonschaal aan toekomstige werknemers wordt betaald.
Sollicitanten vooraf informeren
Verder moeten werkgevers sollicitanten vooraf informatie geven over het aanvangssalaris én mogen zij sollicitanten niet meer vragen naar hun huidige salaris.
Compensatie en sancties
Als werkgevers zich niet houden aan het beginsel van gelijk loon voor gelijk werk, dan hebben werknemers het recht om compensatie te eisen. Rechters kunnen een werkgever ook dwingen om maatregelen te nemen om uitvoering te geven aan dit beginsel.
Als een werkgever zich niet aan de regels houdt, riskeert hij bovendien sancties, waaronder een boete. Het is aan de afzonderlijke lidstaten om invulling te geven aan de sancties en de regels te handhaven. EU-lidstaten krijgen vanaf de publicatiedatum van de richtlijn in het publicatieblad van de EU drie jaar de tijd om de richtlijn om te zetten in nationale wet- en regelgeving. Naar verwachting zullen werkgevers uiterlijk medio 2026 moeten voldoen aan de nieuwe regels.
